เปิดแฟ้มวิทยาศาสตร์ เผย!!! แหล่งสร้างเลือดที่ใหม่ของร่างกาย
นักวิจัยค้นพบหน้าที่ใหม่ของปอด ….
เราเรียนกันมาตั้งแต่เด็กแล้วว่า ปอดทำหน้าที่นำออกซิเจนจากอากาศเติมเข้าสู่กระแสเลือดและนำคาร์บอนไดออกไซด์ที่เกิดขึ้นออกไปจากร่างกาย แต่ล่าสุดผลงานวิจัยจากทีมนักวิทยาศาสตร์นำโดย เอ็มมา เลอฟร็องเซ (Emma Lefrançais) ที่เผยแพร่ผ่านวารสาร Nature เมื่อวันที่ 22 มีนาคมที่ผ่านมานี้ ยืนยันว่าปอดสามารถสร้างเกล็ดเลือดได้ และเป็นแหล่งกักเก็บเซลล์สร้างเม็ดเลือดสำรองของร่างกาย
นักวิทยาศาสตร์ค้นพบเซลล์สร้างเกล็ดเลือดหรือเมกาคาริโอไซต์(megakaryocyte) ในปอดมาระยะหนึ่งแล้ว แต่ยังไม่มีใครคิดว่าการผลิตเกล็ดเลือดจะเกิดขึ้นที่ปอด เอ็มมาและคณะอาศัยเทคนิคทางกล้องจุลทรรศน์สมัยใหม่ส่องดูระบบหลอดเลือดปอดของหนูทดลองในขณะที่ยังมีชีวิตอยู่ โดยที่เมกาคาริโอไซต์และเกล็ดเลือดจะเรืองแสงสีเขียวภายใต้กล้องที่บันทึกภาพทุกๆ 1 นาทีเพื่อนำเรียงต่อกันเป็นภาพเคลื่อนไหวความยาว 2 นาที ทีมนักวิทยาศาสตร์วิเคราะห์ออกมาได้ว่าปอดสามารถผลิตเกล็ดเลือดได้ในอัตรา 10 ล้านเซลล์ต่อชั่วโมง ซึ่งมากกว่าที่ผลิตได้จากไขกระดูกเสียอีก!
แล้วเซลล์สร้างเกล็ดเลือดเหล่านี้มาจากไหน?
เพื่อตอบคำถามนี้ คณะนักวิจัยได้ปลูกถ่ายปอดของหนูปกติ (เกล็ดเลือดไม่เรืองแสง) ไปยังหนูที่ถูกตัดต่อพันธุกรรมให้เกล็ดเลือดเรืองแสงได้ สุดท้ายพวกเขาตรวจพบเกล็ดเลือดที่เรืองแสงได้ในปอดหนู นั่นหมายความว่าเซลล์จากไขกระดูกสามารถเดินทางไปยังปอดเพื่อผลิตเกล็ดเลือดได้
นอกจากนี้นักวิจัยยังพบเมกาคาริโอไซต์อีกกว่าสองล้านเซลล์ที่อยู่เฉยๆนอกระบบเส้นเลือดภายในปอด ซึ่งทีมนักวิทยาศาสตร์คาดการณ์ว่าเซลล์กลุ่มนี้ทำหน้าที่เหมือนเป็น “ตัวสำรอง” ในกรณีที่เซลล์สร้างเม็ดเลือดจากไขกระดูกร่อยหรอลงไปเพื่อพิสูจน์สมมติฐานดังกล่าว ทีมนักวิจัยได้ปลูกถ่ายปอดจากหนูปกติไปให้กับหนูที่มีเกล็ดเลือดต่ำ ปรากฏว่าปอดของหนูเหล่านี้เร่งสร้างเกล็ดเลือดเป็นการใหญ่เพื่อฟื้นฟูปริมาณเกล็ดเลือดให้กลับมาคงเดิม
นั่นแปลว่าต่อไปนี้เราอาจใช้เซลล์จากปอดเป็นเครื่องมือในการรักษาผู้คนนับล้านที่มีภาวะเกล็ดเลือดต่ำ รวมถึงเข้าใจกลไกการปฏิเสธอวัยวะปลูกถ่ายมากยิ่งขึ้น
“การศึกษานี้เปลี่ยนมุมมองที่เคยมีต่อการสร้างเม็ดเลือด ชีววิทยา โรค และการปลูกถ่ายปอดไปโดยสิ้นเชิง” นายแพทย์ Guy A. Zimmerman บรรณาธิการวารสาร Nature กล่าวเสริม “การค้นพบนี้ส่งผลโดยตรงต่อวงการแพทย์และก่อให้เกิดคำถามวิจัยใหม่ๆตามมามากมาย”
เรียบเรียงโดย
ศุภกิจ พัฒนพิฑูรย์ (นักชีววิทยา)
ที่มา
https://www.ucsf.edu/…/surprising-new-role-lungs-making-blo…
รายงานการวิจัย
Lefrançais, E., G. Ortiz-Muñoz, A. Caudrillier, B. Mallavia, F. Liu, D. M. Sayah, E. E. Thornton, M. B. Headley, T. David, S. R. Coughlin, M. F. Krummel, A. D. Leavitt, E. Passegué and M. R. Looney (2017). “The lung is a site of platelet biogenesis and a reservoir for haematopoietic progenitors.”